Το μοντέλο των ανταγωνιστικών δυνάμεων του Μάικλ Πόρτερ (Michael E. Porter) αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την ανάλυση ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων
Όπως φαίνεται στην παραπάνω Εικόνα, οι πέντε Δυνάμεις σύμφωνα με τον Porter είναι οι εξής:
Υφιστάμενος Ανταγωνισμός
Δυνητική Είσοδος νέων Ανταγωνιστών
Δυνατότητα Ανάπτυξης υποκατάστατων προϊόντων
Διαπραγματευτική Δύναμη των καταναλωτών
Διαπραγματευτική Δύναμη των Προμηθευτών
Υφιστάμενος Ανταγωνισμός
Είναι η πιο σημαντική Δύναμη και εστιάζει στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιχείρησης που θα την διαχωρίσει και θα την ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό. Όσο μεγαλύτερος είναι ο υφιστάμενος ανταγωνισμός τόσο λιγότερο ελκυστική είναι η συγκεκριμένη Επιχείρηση και το αντίστροφο.
Δυνητική Είσοδος νέων Ανταγωνιστών
Είναι ουσιαστικά τα Εμπόδια εισόδου στην αγορά, τα οποία μπορούν να ξεπεραστούν με την Ποιότητα, την τιμολόγηση και το μαρκετινγκ. Συμπεραίνεται ότι όταν τα εμπόδια εισόδου στην Αγορά είναι υψηλά τότε η απειλή αυτή είναι μικρή και αντίστροφα.
Κοινά Εμπόδια Εισόδου αποτελούν:
Αφοσίωση πελατών (loyalty)
Κεφαλαιουχικές απαιτήσεις
Οικονομίες Kλίμακας
Eξειδικευμένη τεχνολογία ή/και γνώση (Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας)
Περιορισμοί εμπορίου, Νομοθεσία
Πρόσβαση σε κανάλια διανομής
Δυνατότητα Ανάπτυξης υποκαταστατων προϊόντων
Αφορά τα Σχέδια της επιχείρησης για αύξηση της παραγωγικής ικανότητας και διείσδυσης στην αγορά. Σε κάθε κλάδο οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν ανταγωνίζονται όλα τα υποκατάστατα προϊόντα, τα προϊόντα δηλαδή που μπορεί να έχουν την ίδια χρήση και δυνητικά μπορούν να αντικαταστήσουν το υπάρχον προϊόν. Αυτό εξαρτάται από την:
Ύπαρξη κοντινών υποκατάστατων
Τιμή υποκατάστατων προϊόντων
Ροπή καταναλωτών προς υποκατάστατα προϊόντα
Διαπραγματευτική δύναμη των καταναλωτών
Η δύναμη των καταναλωτών είναι μεγαλύτερη όταν τα προϊόντα είναι standard ή αδιαφοροποίητα. Οι Συνθήκες όπου οι καταναλωτές Κερδίζουν Διαπραγματευτική Δύναμη είναι οι εξής:
Αν ενημερωθούν σχετικά με τα προϊόντα, τις τιμές και το κόστος
Εάν έχουν διακριτική ευχέρεια ως προς το εάν και όταν αγοράζουν το προϊόν
Εάν μπορούν ανέξοδα να αλλάξουν προϊόν ή επιχείρηση
Έτσι γίνεται κατανοητό ότι όταν σε έναν κλάδο οι αγοραστές έχουν δυνατή θέση, μειώνεται η ελκυστικότητα του κλάδου, μιας και έχει σαν αποτέλεσμα την έντονη πίεση για μείωση τιμών.
Διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών
Μεγάλος αριθμός προμηθευτών και λίγα υποκατάστατα επηρεάζει το μέγεθος του ανταγωνισμού ενώ αντίστροφη ενσωμάτωση μπορεί να αποκτήσει τον έλεγχο ή την κυριότητα των προμηθευτών.
Οι προμηθευτές αποτελούν ισχυρή ανταγωνιστική δύναμη όταν:
Κοστίζει στους αγοραστές να αλλάξουν προμηθευτή
Έχουν αναπτύξει Brand Name και διαθέτουν αυξανόμενη ζήτηση
Δεν υπάρχουν υποκατάστατα για ανταγωνισμό
Η παραγωγή ενός υλικού/είδους από τα ίδια τα μέλη του κλάδου κοστίζει πολύ περισσότερο από την προσφορά του από τους προμηθευτές